Ἀποστολικὸ Ἀνάγνωσμα Κυριακῆς 28 Μαΐου 2023, τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς Α΄ Οἰκ. Συνόδου (Πράξ. κ΄ 16-18, 28-36)

16 ἔκρινε γὰρ ὁ Παῦλος παραπλεῦσαι τὴν Ἔφεσον, ὅπως μὴ γένηται αὐτῷ χρο­νοτριβῆσαι ἐν τῇ Ἀσίᾳ· ἔσπευδε γάρ, εἰ δυνατὸν ἦν αὐτῷ, τὴν ἡμέραν τῆς πεν­τηκοστῆς γενέσθαι εἰς Ἱεροσόλυμα. 17 Ἀπὸ δὲ τῆς Μιλήτου πέμ­ψας εἰς Ἔφεσον μετε­κα­λέ­­σατο τοὺς πρεσβυτέρους τῆς ἐκκλησίας. 18 ὡς δὲ παρεγένοντο πρὸς αὐτόν, εἶπεν αὐτοῖς· ὑμεῖς ἐπίστασθε, ἀπὸ πρώτης ἡμέρας ἀφ᾿ ἧς ἐπέβην εἰς τὴν Ἀσίαν, πῶς μεθ᾿ ὑμῶν τὸν πάντα χρόνον ἐγε­νόμην, 

28 προσέχετε οὖν ἑαυτοῖς καὶ παντὶ τῷ ποιμνίῳ ἐν ᾧ ὑμᾶς τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον ἔθετο ἐπισκόπους, ποιμαίνειν τὴν ἐκκλησίαν τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ, ἣν περιεποιή­σατο διὰ τοῦ ἰδίου αἵματος. 29 ἐγὼ γὰρ οἶδα τοῦτο, ὅτι εἰσελεύσονται μετὰ τὴν ἄφιξίν μου λύκοι βαρεῖς εἰς ὑμᾶς μὴ φειδόμενοι τοῦ ποιμνίου· 30 καὶ ἐξ ὑμῶν αὐτῶν ἀ­­­­­να­­­­­­­­στήσονται ἄνδρες λα­λοῦντες διεστραμμένα τοῦ ἀποσπᾶν τοὺς μαθητὰς ὀ­­πί­σω αὐτῶν. 31 διὸ γρηγορεῖτε, μνημονεύοντες ὅτι τριετίαν νύκτα καὶ ἡμέραν οὐκ ἐπαυσάμην μετὰ δακρύων νουθετῶν ἕνα ἕκαστον. 32 καὶ τὰ νῦν παρατίθεμαι ὑμᾶς, ἀδελφοί, τῷ Θεῷ καὶ τῷ λόγῳ τῆς χάριτος αὐτοῦ τῷ δυναμένῳ ἐποικοδομῆσαι καὶ δοῦναι ὑμῖν κληρονομίαν ἐν τοῖς ἡγιασμένοις πᾶσιν. 33 ἀργυρίου ἢ χρυσίου ἢ ἱματισμοῦ οὐδενὸς ἐπεθύ­μησα· 34 αὐτοὶ γινώσκετε ὅτι ταῖς χρείαις μου καὶ τοῖς οὖσι μετ᾿ ἐμοῦ ὑπηρέτησαν αἱ χεῖρες αὗται. 35 πάντα ὑπέδειξα ὑμῖν ὅτι οὕτω κοπιῶντας δεῖ ἀν­τι­λαμβάνεσθαι τῶν ἀσθε­νούντων, μνημονεύειν τε τὸν λόγον τοῦ Κυρίου Ἰη­σοῦ, ὅτι αὐτὸς εἶπε· μακάριόν ἐστι μᾶλλον διδόναι ἢ λαμβάνειν. 36 καὶ ταῦτα εἰπών, θεὶς τὰ γόνατα αὐτοῦ σὺν πᾶσιν αὐτοῖς προσηύξατο.

Εὐαγγελικὸ Ἀνάγνωσμα Κυριακῆς 28 Μαΐου 2023, Τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς Α΄ Οἰκουμ. Συνόδου (Ἰωάν. ιζ΄ 1-13)

Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, ἐπάρας ὁ Ἰησοῦς τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτοῦ εἰς τὸν οὐρανόν, εἶπε· πάτερ, ἐλήλυθεν ἡ ὥρα· δόξασόν σου τὸν υἱόν, ἵνα καὶ ὁ υἱός σου δοξάσῃ σε, καθὼς ἔδω­κας αὐτῷ ἐξουσίαν πάσης σαρκός, ἵνα πᾶν ὃ δέδωκας αὐτῷ δώσῃ αὐτοῖς ζωὴν αἰώνιον. αὕτη δέ ἐστιν ἡ αἰώνιος ζωή, ἵνα γινώσκωσί σε τὸν μόνον ἀληθινὸν Θεὸν καὶ ὃν ἀπέστειλας Ἰησοῦν Χριστόν. ἐγώ σε ἐδόξασα ἐπὶ τῆς γῆς, τὸ ἔργον ἐτελείωσα ὃ δέδωκάς μοι ἵνα ποιήσω· καὶ νῦν δόξασόν με σύ, πάτερ, παρὰ σεαυτῷ τῇ δόξῃ ᾗ εἶχον πρὸ τοῦ τὸν κόσμον εἶναι παρὰ σοί. Ἐφα­νέρωσά σου τὸ ὄνομα τοῖς ἀνθρώποις οὓς δέδωκάς μοι ἐκ τοῦ κόσμου. σοὶ ἦσαν καὶ ἐμοὶ αὐτοὺς δέδωκας, καὶ τὸν λόγον σου τετηρήκασι. νῦν ἔγνωκαν ὅτι πάντα ὅσα δέδωκάς μοι παρὰ σοῦ ἐστιν· ὅτι τὰ ρήματα ἃ δέδωκάς μοι δέδωκα αὐτοῖς, καὶ αὐτοὶ ἔλαβον, καὶ ἔγνωσαν ἀληθῶς ὅτι παρὰ σοῦ ἐξῆλθον, καὶ ἐπίστευσαν ὅτι σύ με ἀπέστειλας. Ἐγὼ περὶ αὐτῶν ἐρωτῶ· οὐ περὶ τοῦ κόσμου ἐρωτῶ, ἀλλὰ περὶ ὧν δέδωκάς μοι, ὅτι σοί εἰσι, καὶ τὰ ἐμὰ πάντα σά ἐστι καὶ τὰ σὰ ἐμά, καὶ δεδόξασμαι ἐν αὐτοῖς. καὶ οὐκέτι εἰμὶ ἐν τῷ κόσμῳ, καὶ οὗτοι ἐν τῷ κόσμῳ εἰσί, καὶ ἐγὼ πρὸς σὲ ἔρχομαι. πάτερ ἅγιε, τήρησον αὐτοὺς ἐν τῷ ὀνόματί σου ᾧ δέδωκάς μοι, ἵνα ὦσιν ἓν καθὼς ἡμεῖς. ὅτε ἤμην μετ᾿ αὐτῶν ἐν τῷ κόσμῳ, ἐγὼ ἐτήρουν αὐτοὺς ἐν τῷ ὀνόματί σου· οὓς δέδωκάς μοι ἐφύλαξα, καὶ οὐδεὶς ἐξ αὐτῶν ἀπώλετο εἰ μὴ ὁ υἱὸς τῆς ἀπωλείας, ἵνα ἡ γραφὴ πληρωθῇ. νῦν δὲ πρὸς σὲ ἔρχομαι, καὶ ταῦτα λαλῶ ἐν τῷ κόσμῳ ἵνα ἔχωσι τὴν χαρὰν τὴν ἐμὴν πεπληρωμένην ἐν αὐτοῖς. 

Η Ανάληψη του Κυρίου

Ένα ρίγος χαράς διαπερνά τη λέξη «ανάληψη», που δείχνει μια πρόκληση προς τους αποκαλούμενους «νόμους της φύσεως», προς τη διαρκή κάθοδο και πτώση· είναι μια λέξη που ακυρώνει τους νόμους της βαρύτητας και πτώσης. Εδώ αντίθετα τα πάντα είναι ελαφράδα, πέταγμα, μια ατέλειωτη άνοδος. Η Ανάληψη του Κυρίου γιορτάζεται σαράντα μέρες μετά το Πάσχα, την Πέμπτη της έκτης εβδομάδας μετά τη γιορτή της Ανάστασης του Χριστού.

Την Τετάρτη, την παραμονή, η Εκκλησία τελεί την αποκαλούμενη «Απόδοση της εορτής του Πάσχα», σαν να χαιρετά δηλ. το Πάσχα. Η ακολουθία είναι ακριβώς η ίδια, απ’ αρχής μέχρι τέλους, όπως αυτή της νύχτας του Πάσχα, με την απαγγελία ακριβώς των ίδιων στίχων: «Ἀναστήτω ὁ Θεὸς καὶ διασκορπισθήτωσαν οἱ ἐχθροὶ Αὐτοῦ…», «Αὕτη ἡ ἡμέρα ἥν ἐποίησεν ὁ Κύριος, ἀγαλλιασώμεθα καὶ εὐφρανθῶμεν ἐν αὐτῇ». Όταν ψάλλει αυτούς τους στίχους ο ιερεύς, κρατά την πασχάλια λαμπάδα και θυμιατίζει ολόκληρη την εκκλησία, ενώ σε απάντηση ψάλλεται το «Χριστὸς ἀνέστη”. Αποχωριζόμαστε το Πάσχα, το «αποδίδουμε» στο επόμενο έτος.

Απόδοση του Πάσχα

Δανιήλ Αεράκης Αρχιμανδρίτης

Ἡ Ἀνάσταση συνεχίζεται! Αὐτὸ δείχνει καὶ ἡ γιορτὴ τῆς Ἀποδόσεως τοῦ Πάσχα. Τὰ ἴδια γράμματα τῆς νύχτας τῆς Ἀναστάσεως, ἀκούγονται καὶ κατὰ τὴν Ἀπόδοση τοῦ Πάσχα. Τελεῖται μία μέρα πρὶν ἀπ’ τὴ γιορτὴ τῆς Ἀναλήψεως.

Κάθε μεγάλη γιορτὴ στὴν Ὀρθόδοξη λατρεία ἔχει τὴν «ἀπόδοσή» της. Κάθε γιορτὴ εἶναι ζωντανὸ γεγονός, ποὺ ἐπαναλαμβάνεται στὴ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας, στὴ ζωὴ τοῦ πιστοῦ.

Ἀλλὰ καὶ γιὰ ἄλλο λόγο γίνεται ὁ ἐπανεορτασμὸς μίας ἑορτῆς, δηλαδὴ ἡ ἀπόδοσή της. Γιὰ ν’ ἀπολαύσουμε ἀκόμα μία φορά τὴν ὀμορφιὰ τῆς γιορτῆς.

Ὅταν ἕνα θέαμα εἶναι ὡραῖο, ποθοῦμε νὰ τὸ ξαναδοῦμε. Ὅταν ἕνα φαγητὸ εἶναι νόστιμο, θέλουμε νὰ τὸ ξαναγευτοῦμε. Ὁ ἑορτασμὸς κάποιου γεγονότος τῆς ζωῆς τοῦ Χριστοῦ ἢ τῆς Θεοτόκου, προξενεῖ γλυκύτητα στὴν ψυχή, ποὺ θέλει νὰ τὸ ξαναγιορτάσει.

Τὴν γλυκύτητα, περισσότερο ἀπὸ ὁποιοδήποτε ἄλλο γεγονός, τὴν αἰσθανόμαστε γιὰ τὴ γιορτὴ τοῦ Πάσχα. Γιορτὴ εὐφροσύνης. «Πανήγυρις ἔστι πανη­γύρεων». Ποτὲ ἄλλοτε δὲν σκιρτᾶ ἡ ψυχὴ τόσο πολύ, ὅσο τὴ νύχτα τῆς Ἀναστάσεως. Χαιρόμαστε γιὰ τὸν θρίαμβο τοῦ Ἀναστάντος Κυρίου.

Ὁ χριστιανὸς εἶναι ναὸς τοῦ Θεοῦ

  

Ἐδῶ βρίσκεται τὸ θεῖο γνώρισμα τῆς ἀνθρώπινης ὕπαρξης: ὅτι ὁ Θεὸς τὴν γεμίζει, ὅτι ὁ Θεὸς γίνεται τὸ περιεχόμενό της, ὅτι ὁ Θεὸς ζεῖ σ’ αὐτὴν σὰν σὲ δικό του ναό, οἶκο του, σῶμα του. Ἡ ἀνθρώπινη φύση ἔχει ἐκπληρώσει αὐτὸ τὸ γνώρισμα στὴν τελειότητά του στὸ πρόσωπο τοῦ Θεανθρώπου Χριστοῦ. Στὸ πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ ὁ ἄνθρωπος εἶναι ἐξ ὁλοκλήρου πλήρης Θεοῦ καὶ εἶναι στ’ ἀλήθεια ναὸς Θεοῦ, στὸν ὅποιο «κατοικεῖ πᾶν τὸ πλήρωμα τῆς θεότητος σωματικῶς» (Κόλ. 2,9).

Αὐτὸς εἶναι ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός. Καὶ οἱ χριστιανοὶ εἶναι χριστιανοὶ, διότι εἶναι ὅπως εἶναι αὐτός: εἶναι δηλαδὴ κι αὐτοὶ ναὸς τοῦ Θεοῦ, ὅπου ζεῖ τὸ Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ, δηλαδὴ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα.

Μὲ ποιὸν τρόπο ζεῖ κάποιος μέσα στὸ ναὸ τοῦ Θεοῦ; Μὲ τὴ θεία λατρεία, μὲ τὴν προσευχή.